STOP-gesprek: ‘Afscheid nemen hoort bij het leven’

Waarom het STOP-gesprek?

De uitstroom van cliënten ligt te laag om het groeiend aantal nieuwe cliënten te kunnen helpen. Het blijkt dat er soms weinig aandacht is voor, en duidelijkheid over de eindigheid van een behandeling. Te vaak wordt er doorbehandeld of ontstaan er andere behandeldoelen. Langer behandelen draagt echter niet per se bij aan een beter resultaat. Door open en gelijkwaardig het gesprek met de cliënt aan te gaan, kun je concrete afspraken maken, doelen stellen en een einddatum aangeven. Dit maakt de behandeling doelmatiger en effectiever.

Dat klinkt nogal zakelijk.

Het is een zorginhoudelijk traject om een bedrijfskundig probleem op te lossen, in die zin is het zakelijk. Maar we voeren het gesprek vanuit goede zorg. We vragen de cliënt wat die nodig heeft om zelfstandig of met andere ondersteuning verder te kunnen met zijn of haar leven. Vervolgens bekijken we samen wat er moet gebeuren om dat doel te bereiken en op welke termijn dit haalbaar is. Het behandelplan is leidend, maar de cliënt heeft hierin ook zelf verantwoordelijkheden. Komt tijdens de behandeling een ander probleem of vraag naar boven, dan staat zowel het behandelplan als het stoppen ter discussie.

Lotte: "Te vaak wordt er doorbehandeld of ontstaan er andere behandeldoelen. Langer behandelen draagt echter niet per se bij aan een beter resultaat."

Hoe kwam je bij het STOP-gesprek?

Vanuit mijn studie onderzocht ik hoe de uitstroom beter kan. Samen met drie collega’s ben ik bij andere ggz-organisaties wezen kijken hoe zij de uitstroom organiseren. GGZ Noord-Holland-Noord had een stoptraining ontwikkeld die ons aansprak. We mochten dat overnemen en zij hebben de eerste trainingen gedaan.

Want je hebt een pilot gedraaid?

We hebben vorig jaar alle behandelaren van de ambulante teams in Zeeuws-Vlaanderen getraind in het voeren van deze gesprekken. Omdat bij de intake lang niet altijd over de eindigheid van de behandeling wordt gesproken, vinden behandelaren het vaak lastig om het STOP-gesprek te voeren. Ze verwachten heftige protesten, klachten of zelfs dreigingen om er een einde aan te maken. Tijdens de pilot, die zes maanden duurde, hebben behandelaren met 233 cliënten het STOP-gesprek gevoerd. Het waren soms pittige gesprekken maar slechts één cliënt diende een klacht in.

Wat zijn de resultaten?

Tijdens de pilot leidden de gesprekken bij 200 cliënten tot afsluiten van de behandeling, onder wie cliënten die al langer dan vier jaar in behandeling waren. Nog eens 26 cliënten hadden een einddatum die buiten de pilot lag. Soms wordt de einddatum niet gehaald omdat cliënten wachten op doorstroom die hapert. Ik verwacht dat als bij de intake, via Enter of de behandelaar, duidelijk is dat de behandeling eindig is, de resultaten nog beter worden.

Hoe nu verder?

Inmiddels krijgen alle teams van de ambulante zorg binnen Emergis deze training aangeboden. Afsluiting van een behandeling is immers een teambesluit. We hebben een beslisboom ontworpen als handvat voor het gesprek. De verdere implementatie en doorontwikkeling is nu in handen van Vincent Hage, verpleegkundig specialist in opleiding.