Oorzaken paniekstoornis

Over oorzaken van de paniekstoornis valt nog weinig te zeggen. Mensen kunnen extra risico’s lopen. Deze hebben te maken met geslacht en leeftijd, individuele kwetsbaarheid, de omgeving en levensgebeurtenissen.

Geslacht en leeftijd

Vrouwen hebben anderhalf tot drie keer zo vaak te kampen met een paniekstoornis dan mannen. Vrouwen zijn gemiddeld 25 jaar en mannen 28 jaar als ze een paniekstoornis hebben. Ook de paniekstoornis met agorafobie komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen.
Vrouwen hebben vaker dan mannen moeite met ademhaling als ze een paniekstoornis hebben.
De stoornis komt op alle leeftijden even vaak voor.
Vanaf 65 jaar komt de paniekstoornis minder vaak voor.

Individuele kwetsbaarheid

Erfelijkheid speelt zeker een rol. Komt een paniekstoornis in de familie voor? Dan is de kans groter het zelf ook te krijgen
Wat erfelijkheid precies inhoudt, is nog onduidelijk. Twee dingen lijken hierin een rol te spelen:

angst voor onbekende situaties en mensen en de neiging daarop te reageren met angst, verlegenheid en dingen uit de weg gaan;
de neiging om verschijnselen van angst, zoals hartkloppingen, als gevaarlijk te zien. Wie deze neiging heeft, is vaker bang voor bepaalde lichamelijke verschijnselen. Hartkloppingen of duizeligheid bijvoorbeeld worden als gevaarlijk gezien. Daardoor ontstaat een vicieuze cirkel: ze worden ze bang, krijgen hartkloppingen en worden duizelig. Dat maakt weer bang en zo gaat het voort.

Omgeving

Het lijkt erop dat weduwen, weduwnaren, gescheiden mensen en mensen met een lage opleiding vaker last hebben van een paniekstoornis. Of de status van iemands werk, zijn inkomen of woonplaats (stad of platteland) een rol spelen, is onduidelijk. Het is ook nog niet duidelijk of er een verband is met ras of etnische afkomst.

Levensgebeurtenissen

Sommige gebeurtenissen tijdens de jeugd maken de kans groter. Zo komt seksueel misbruik vaker voor bij mensen met een paniekstoornis. Zij zien hun eigen opvoeding als meer controlerend en minder warm. In hun jeugd was ook vaak sprake van angst. Nu zijn deze situaties ook vaak te zien bij andere psychische stoornissen. Het zegt dus minder over het ontstaan van alleen de paniekstoornis.

Een paniekstoornis ontstaat vaak na een belangrijke, stressvolle levensgebeurtenis. Bijvoorbeeld bij verlies van kind, partner, werk, huis, gezondheid. Vooral vrouwen zijn door zulke gebeurtenissen kwetsbaar voor een paniekstoornis.